Type 1 en type 2-diabetes: twee verschillende ziekten, vaak verward met elkaar

Wanneer het lichaam geen insuline meer aanmaakt

Bij kinderen is diabetes type 1 veruit de meest voorkomende vorm.

Deze vorm heeft niets te maken met voeding of levensstijl: het is een auto-immuunziekte.
Het immuunsysteem valt per vergissing de pancreas aan en vernietigt de cellen die insuline aanmaken, een hormoon dat onmisbaar is om glucose in de lichaamscellen binnen te laten.

Zonder insuline kan het lichaam zijn suikergehalte niet meer regelen: glucose stapelt zich op in het bloed, met veelvuldig plassen, intense dorst, snel gewichtsverlies en vermoeidheid als gevolg.
Deze signalen kunnen in enkele dagen tijd ontstaan en moeten alarmeren: een laattijdige diagnose kan leiden tot een ernstige complicatie, diabetische ketoacidose.

In België leven vandaag ongeveer 3.400 kinderen met diabetes type 1.
In het Kinderziekenhuis (HUDERF) worden meer dan 650 jongeren opgevolgd.
En het aantal nieuwe diagnoses blijft stijgen: +2,7% per jaar volgens internationale schattingen.

Diabetes type 2: een minder opvallend maar groeiend probleem

In tegenstelling tot type 1 ontstaat diabetes type 2 niet door een ontregeling van het immuunsysteem.
De pancreas blijft insuline aanmaken, maar het hormoon werkt minder goed: dit noemen we insulineresistentie.

Deze vorm treft vooral volwassenen, maar duikt tegenwoordig steeds vroeger op, soms al vanaf de adolescentie, in verband met een zittende levensstijl, overgewicht en/of bepaalde familiale voorgeschiedenissen.

Bij jongeren ontwikkelt type 2 zich traag, zonder opvallende symptomen: een vage vermoeidheid, iets meer dorst en soms gewichtsverlies.
Signalen die zo discreet zijn dat een kind of tiener maanden, soms jaren, met diabetes kan leven zonder het te weten.

Twee ziekten, twee vormen van behandeling

Bij diabetes type 1 is insuline levensnoodzakelijk.
Kinderen leren al heel vroeg wat insuline en glykemie betekenen, hoe ze koolhydraten van maaltijden moeten tellen, hun dosissen moeten aanpassen, hun glykemie meerdere keren per dag moeten controleren en hoe ze een sensor of insulinepomp gebruiken.
Een delicaat evenwicht dat moed en discipline vraagt — zowel van de kinderen als van hun ouders.

Diabetes type 2 kan soms gestabiliseerd worden zonder insuline.
Een evenwichtige voeding, regelmatige lichaamsbeweging en, indien nodig, medicatie kunnen vaak helpen om de glykemie onder controle te krijgen.
Maar een regelmatige opvolging blijft essentieel om complicaties op lange termijn te voorkomen.

“Mensen verwarren de twee vaak”

“Veel gezinnen denken nog altijd dat diabetes altijd met voeding te maken heeft”, merkt de diensthoofd van de pediatrische diabetologie van het Kinderziekenhuis op.
Maar diabetes type 1 heeft niets te maken met te veel suiker of een onevenwichtige levensstijl.
Het is een chronische ziekte die elk kind kan treffen, vaak zonder enige familiale voorgeschiedenis.

Diabetes type 2 — zeldzamer bij kinderen — is daarentegen in veel gevallen voorspelbaar en zelfs vermijdbaar.
Evenwichtig eten, elke dag bewegen, suikerhoudende dranken beperken: eenvoudige gewoontes die het risico verlagen.