Wereld Lachdag in het Kinderziekenhuis
Lachen, een waardevolle bondgenoot vanaf de vroege kindertijd – gesprek met Claire Van Pavenage, psychologe aan het HUDERF
Naar aanleiding van de Internationale Dag van het Lachen gingen we in gesprek met Claire Van Pavenage, psychologe aan het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (UKZKF).
Op vierjarige leeftijd lacht een kind gemiddeld zo’n 300 keer per dag
Hoe ontwikkelt humor zich bij jonge kinderen?
Vanaf de eerste levensmaanden ontwikkelt een kind zijn gevoel voor humor, glimlach en lach via de interactie met de ander. Baby’s benaderen humor op een zintuiglijke manier: via kietelen, gekke gezichten of onverwachte geluidjes. De lach van een baby is bovendien een uiting van plezier en speelt een belangrijke rol in het versterken van de band met de mensen die voor hem of haar zorgen.
Hoe evolueert dat vermogen naarmate het kind opgroeit?
Naarmate het kind groeit, begint het plezier te halen uit onverwachte situaties, verzint het zelf gekke woorden, speelt het rollenspelletjes en doet het alsof – vaak op verrassend creatieve manieren. Rond de leeftijd van zes jaar ontdekt het kind dat humor en lachen niet alleen plezierig zijn, maar ook een sociale functie hebben: het zijn echte sleutels tot contact met anderen.
Is lachen ook in het dagelijkse leven van een kind aanwezig?
Zeker. Kinderen lachen vaak – tot groot genoegen van hun omgeving. Op vierjarige leeftijd lacht een kind gemiddeld zo’n 300 keer per dag. Ter vergelijking: een veertiger zou daar bijna tien weken voor nodig hebben. Dat blijkt uit een studie van professoren Jennifer Aaker en Naomi Bagdonas van Stanford University (Californië).
Hoe zit dat bij zieke kinderen?
Wanneer een ziek kind goed omringd is en zijn symptomen goed behandeld worden, blijft het meestal lachen en glimlachen. Zolang het zich niet verplicht voelt om dat te doen om zijn omgeving gerust te stellen, is de lach authentiek en wordt ze een ware bron van verlichting: ze helpt angst, stress en pijn te verminderen (zie studie). Die lach komt tot uiting in interactie met ouders, broers en zussen, vriendjes, maar ook met opvoeders, ziekenhuisclowns en zorgverleners – die heel goed weten hoe krachtig humor kan zijn in de begeleiding van zieke kinderen.
Humor lijkt dus een belangrijke rol te spelen in het ziekenhuis. Wat zijn precies de functies en effecten ervan in die context?
Volgens onderzoek van Kinsman en Gregory bevordert humor de interactie, schept het verbondenheid, doorbreekt het hiërarchische verschillen en maakt het mogelijk om op een speelse manier moeilijke onderwerpen aan te kaarten. Humor biedt een ontsnapping aan het moeilijke moment, en laat toe een diepgaande, persoonlijke ervaring te beleven – een gevoel van "ik leef nog steeds". Wat ons doet lachen of glimlachen, geeft ruimte. Humor opent een venster in de vaak drukkende dagelijkse realiteit van pijn, diagnoses en de onzekerheid die ziekte met zich meebrengt.
Meer info
De Docteurs Zinzins
BMJ-studie over lachen en gezondheid
PubMed-artikel
Brusano publicatie (p.16-17)